श्री राम वन्दना

श्री रामचन्द्र दया निधान,
दयालु हे! जगदीश्वरम्।
तम तोम तारक सुर सुधारक,
सौम्य हे! सर्वेश्वरम्।
मन मणि खचित रवि निकर
सम, छविधाम आप जगत्पते।
सौन्दर्य की उस राशि के
आधार हों सीतापते!
लखि रूप मोहित देव सब
ब्रम्हा, उमा-महेश्वरम्।
श्री रामचन्द्र दया निधान,
दयालु हे! जगदीश्वरम्।
शत् काम लज्जित राम तव
आनन निहारि निहारि के।
सँग नारि सीता रूप छवि,
नव कलित रूप निवारि के।
अस सुयश गावहिं जगत के
सब मनुज हे! अखिलेश्वरम्।
श्री रामचन्द्र दया निधान,
दयालु हे! जगदीश्वरम्

राजेश तिवारी “विरल”

U Myllung ka Mynnor, Mynta bad Lawei

Myllung ba stad ba iohi jngai,
Jylliew pyrkhat naei ban shai,
Aiom tyllun ki sngi u bnai,
Na ka mynnor u lum jingshai.

Myllung u iaid kylleng ka ri,
Da la ki khmat u kwah iohi,
Mariang buhrieh kan sei ia ki,
Naduh kynthong mynta iohi.

Shwa ba phin rung sha Soso Tham,
Myllung u shna ka dur sahnam,
Jingkieng jyrmi iathain dani,
Dur ba phylla bym juh iohi.

Ka wah napoh jingkieng ka tuid,
Tlang bad Lyiur ki sur kynud,
Pynthor ki nur kine jyrngam,
Ki shalynnai ki jngi ki ngam.

Ha ki diengbah tiew dieng ki pur,
Ki shat syrngiew ha um ba sngur,
Ki mrad kine ki wan dih um,
Ki shong jahthaid ha maw bajngum.

Ki khun bynriew shong dih duma,
Ki shong jahthaid harud jong ka,
Kynthei kit soh na thiep ki kiew,
O khlem khuslai ki hiar ki kiew.

Ko ma kylli shong dih duma?
la ki pyrta khynnah samla,
Halor ki maw khlem khuslai,
Hapneh mariang kine kynjai.

Myllung u peit shano kan ingi
Kam kwah ban ioh jingkieng jyrmi

Ka kup ki rong da i jemnud,
Ban khlad na ka jingkieng bynnud

Ka Jingduwai Ïa Ka Jingwan Mihpaw

Ka Jingduwai Ïa Ka Jingwan Mihpaw Ba Jar-Jar U Mynsiem Ba La Ïap Naduh Mynhyndai
La pynkylla khasi da I Bah P S Lyngdoh na A Requiescat in Pace

Ïaid pynkloi, Ko mynsiem! Hapoh ka lynti u khlur- ba la pynsaphriang jong me;
Pynkloi, ko ba la kyrkhu kyrpang! Hangno ba ka jing-puson ka laitluid junom,
Ha kaba ka samoi u lyoh dum um lah shuh ban kah ia ka jingïohi,
Ka jingsuk bad jingkyrkhu pateng-la-pateng ka long lem bad me!

Ka jing-shakri jong me ba hok, ka jingaitilut jong me ka long pura,
Phin shem la ka ïng ha dohnud da ka jingiied ba lait na ka jingim pyrthei;
Ka jingkynmaw bathiang, ka pynduh noh ïa ka samoi baroh,
Kum ki ‘tiew-kulab ka duwan-blei ki pyndap ha ka jaka nadien jong me!

Ïa ki jingshateh jong me la pynpra noh, ïa ka jingsliang jong me ha jingkyrkhu la shem pat
Bad Uta uba wan kum ha ka Jingïap bad ka Jingim;
Me long u briew ba ïarap ei, u bym bishni ei ei ha sla pyrthei,
Sha phrang! Ïai ïarap shuh da ka jingieid ha kane ka pyrthei ka jing-ïaleh!

A Requiescat in Pace

Ki Kjat Sngi ka Jingkyrmen

Prof Streamlet Dkhar

Kum ka phyrngab jong ka step
Nga ap ïa ki kjat sngi jong ka jingkyrmen
Ba kin pynjah thait ïa dohnud ba jrem,
Ha ka jingïaid ïa ki mawjam jong ka jingim
Ki khohruh khohram ki la pynsniewdur
Ïa jingbhabriew ki khongdong jat ba lyngkhuit;
Kum u mawshamok ba meh ding
Ka dohnud ka kyan da jingbitar,
Haba la khoh snieh ïa ki syrtap ka dohnud
Da kito kiba phi keiñ kordor tam;
Shano kito ki rympei ba shongblei?
Shano ki khun tipduk i Mei?
Ko mangkarong ba shet shukor!
Balei pha phnieng shangkhawiah
Ïa ki khun samla ha bunjait ki ahor?
Ka jingïaishah ka don la ka dor
Ki jingduwai ki don la ka jubab
Tangba ngam tip haduh lano kan jia?
Nga pang ka mynsiem ban ïohi ïa jingjot
Ïa khun samla ka Ri
Kumno pat yn maramot?
Khyndiat eh ki wanphai
Kum khun sarong awria
Rynjaiñ la ki pop ki wan ban phla
Ba ki la ïoh pat ban lait im na jingthala!
Dang bun byllai kitei ha lum
Kum ‘langbrot b’la sakma;
A! shano bad mano ban wad ïa ki?
Ka por ka tyllun stet kum ki dew
Ba jah lyngaid noh hapdeng duriaw,
Ha jingduwai ba jar-jar la dohnud ba pharia
Nga aiti ha ki kti ba donbor tam;
Ba da jingleh phylla na sha lyndet
Da jingsngewrit la dohnud nga wan ban bret;
Ki lumbah kin khih bad ki mawsiang kin phret
Ko kjat Sngi ka jingkyrmen!
To shat ha ki khun ka Ri
Ba sa shisien ka im tipbriew
Kan wan phai pat ha ki

Back to Autumn 2022)

Ko Ka India Ba La Kyndit Bynriew

La pynkylla khasi da I Bah P S Lyngdoh
Sa shisien pat to kyrsiew!
Naba ka la iohthiah, ym ka jingiap, ban pyn-im pat iapha
Pyn-thymmai, bad shongthait ha ki khmat-u tiew lotus ban ioh jingiohi-paw
Da kaba shlur te. Ka pyrthei da shisha ka ap, Ko ka Hok!
Ym don jingiap ia pha!
Sdang pat ia ka jingtur shaphrang jongpha,
Da ki kjat ba jem bymlah kdiah
Kaba shongthait ka pynsuk wat ha u pum pum ka rud surok
Kaba dem hapoh eh. Pynban kaba khlaiñ bad kaba iaineh, Ba dap jingkyrkhu, ba khlaiñ, bad ba laitluid. U nong-kyrsiew thiah
Iai tur sha khmat ! Kren da ki kyntien ba ai mynsiem jongpha.
Ka ïing-shong jongpha ka la jah noh,
Hangno ba ka dohnud baieid ka lah pynheh-pynsan iapha bad
Ba la ap da ka jingkmen ia ka jingsan jongpha. Hynrei ka Kupar kaba khlaiñ— Kane ka dei ka aiñ—baroh kiei kiei ki wanphai kylla sha la tynrai
Ki lah kynthih, ban pyn-thymmai ia ka bor jong ki.
Te sdang thymmai pat
Na ka ri ba pha la kha, ha kaba shibun u lyoh-ba la panpoh
Ka ior ka kyrkhu bad buh ia ka jingkhlaiñ jong ki ha pha,
Naba kaba trei thymmai phylla.
Ka Wah ba kynja bneng ka pynmih ia ka sur jongpha ha la ka jong ka jingrwai bym ju iap;
Ka syrngiew u dieng Deodar ka ai iapha ka jingsuk pateng-la-pateng.
Bad nalor kitei baroh
Ka khun u Makashang, ka Uma, ba jemnud, bakhuid,
Ka Kmie kaba don ha baroh kum ka Bor
Bad ka Jingim, kaba trei baroh ki jingtrei bad
Kaba pynlong ia ka pyrthei baroh Kawei, ba da ka jing-isnei
Ka plied ia ka jingkhang sha ka Jingshisha bad ka pyn-i
Tang Kawei ia Baroh, kaba ai iapha
Ka jingkhlaiñ bym ju thait, kaba long ka Jingieid Bymlah-thew.
Ki kyrkhu iapha baroh,
Ki nong-iathuh-lypa bakhraw, kiba ka pateng lymne ka ri
Ki lah ban kam trai kum la ka jong, ki kpa jong
Ka Jait-bynriew, kiba la iohsngew ia ka mynsiem jong kajuh ka Hok,
Bad ba la hikai da bashlur ia u briew da ka sur-basniew ne
Babha. Ki shakri jong ki, ba pha lah ioh
Ia kaba rieh—ba dei ban long hynrei tang Kawei.
To kren, Ko JIngieid!
Ha khmat ka sur bakynjah jemnud jongpha, ha khmih kumno
Ki jing-pynpaw ki um bad ki syrtap ba iai syrtap ha jing-phohsniew
Ki khlad noh ban pyn-thylli, tad haduh ba ka Hok bad tang ka Hok marwei
Ka tyngshaiñ ha ka burom jong ka baroh—
Bad iathuh ha ka pyrthei—
Khie noh, kyndit joit, bad wat phohsniew shuh!
Kane ka dei ka ri jong ki jing-phohsniew, ha kaba u Karma
U thaiñ u la loit noh ia ki jingdeng lem bad ki jing-pyrkhat jongngi
Ia ki syntiew ba iwbih ne ba pyn-sniew, bad bym don
U tynrai ne u metbah, ba la pyn-kha ha bymdon ei ei, kaba
Ka jing-pynhiar-mynsiem ba jem tam jong ka Hok ka beh noh sha
Ka Tynrai bym don ei ei. To long ba khlaiñ, bad to tur pyrshah sha
Ka Hok ! To long kawei bad ka! Ai ki jing-iohi-paw kin duh noh,
Ne, lada phim lah, to phohsniew hynrei ia ki jing-phohsniew ba kham shisha,
Kiba long ka Jingieid Pateng-la-pateng bad ka Jingshakri Laitluid

To The Awakened India

Back to Autumn 2022

U Riew Bneng Ha Ka Jingkyndit

-La pynkylla khasi da I
U briew u dang dem ngun shapoh lem bad la ka jingkit ha ka jingim—
Kaba mut khlem jingkmen, hynrei ka jingshitom kaba eh bad kaba khain
Bad da kaba iaid la ka lynti lyngba ka jingdum bad ki lynti ba dum tliw tliw
Khlem thaba jingshai na ka jabieng ne na ka dohnud
Ban ai ka jingduhoi shi khyllipmat, haduh ki khun ki ksiew
Ba pynsah dak jingpang na ka jingsngewbha, ka jingiap na ka jingim,
Bad kaba bha na kaba sniew, ba la buhrieh bha noh na kaba iohi
La iohi, ha kawei ka miet bakhuid, ka kjatsngi ba ai jingshai byrngut byrnget bad ba itynnad
Ba wan hiar sha u, um tip ka dei kaei ne kaba na shaei,
Hynrei la khot ia ka u Nongthaw bad la mane.
Ka Jingkyrmen, uwei u nongwan shongbasa u la iathuh, la wan ha u bad pynphriang
Naba kut shaba kut la ki bor baroh, bad ka jingim ha u ka la mut shuh shuh
Ban ia kaba shu iai phohsniew bad buhrieh ia baroh ba u la tip,
Ym tang katta,u la jngoh ngoid ngoid sha palat pud ka pyrthei. U Nonghikai mynsiem
Ba la khrip khmat bad la rkhie bad la khot ia ka ‘ka jingngeit bieit’.
Hynrei u la iohsngew ia ka bor bad ka jingsuk jong ka
Bad ba la pynphai ktien noh mian mian—
‘Ko Jingngeit bieit Bakhuid!

Back to Autumn 2020

Angels Unawares (III) Swami Vivekananda

One drunk with wine of wealth and power
And health to enjoy them both, whirled on
His maddening course, till the earth, he thought,
Was made for him, his pleasure-garden, and man,
The crawling worm, was made to find him sport,
Till the thousand lights of joy, with pleasure fed,
That flickered day and night before his eyes,
With constant change of colours, began to blur
His sight, and cloy his senses; till selfish One born with healthy frame — but not of will
That can resist emotions deep and strong,
Nor impulse throw, surcharged with potent strength —
And just the sort that pass as good and kind,
Beheld that he was safe, whilst others long
And vain did struggle ‘gainst the surging waves.
Till, morbid grown, his mind could see, like flies
That seek the putrid part, but what was bad.
Then Fortune smiled on him, and his foot slipped.
That ope’d his eyes for e’er, and made him find
That stones and trees ne’er break the law,
But stones and trees remain ; that man alone
Is blest with power to fight and conquer Fate,
Transcending bounds and laws.
From him his passive nature fell, and life appeared
As broad and new, and broader, newer grew,
Till light ahead began to break, and glimpse of That
Where Peace Eternal dwells—yet one can only reach
By wading through the sea of struggles—courage-giving, came.
Then looking back on all that made him kin
To stocks and stones, and on to what the world
Had shunned him for, his fall, he blessed the fall,
And with a joyful heart, declared it —
“Blessed Sin!”

U Riew Bneng Ha Ka Jingkyndit (III)
-La pynkylla khasi da I Bah P S Lyngdoh

La kha ïa u briew ha ka dur ba lymphuin – hynrei ym ha ka mon
Ba lah ban ialeh pyrshah ïa ki jingsngew ba tasam,
Lymne pynkhih jingmut da ka dor barem lem bad ka jingkhlain bor
Bad tang kum kaba dei ban iaid kat kumba dei ban long.
Ha khmih u lah lait, katba kiwei ki kwah
Bad ka jingialeh ba lehnohei pyrshah ïa jingatphyllunng ki lat lat.
Haduh ba lah kiew ka jingpang, ba lah ban iohi ha ka jingpyrkhat jong u, kum ki skain.
Kiba wad ïa ka bynta ba pyut, pat de te kaei kaba sniew.
Te ka Kupar ka la rkhie ïa u, bad ka kjat jong u ka la btuit,
Ba la pynpeit ïa ki khmat jong u junom, bad la pynlong ïa u ban lap
Ba ki maw bad ki dieng kim ju pynkhein ain
Hynrei ki maw bad ki dieng ki neh tang u briew marwei
Ba la kyrkhu lem bad ka bor ban ialeh bad synshar la ka kupar
Ki kyndon bad ki ain ba ha khlieh tam.
Na u ki jingpynlong ka mariang ki wan jia long, bad ka jingim ka la mih-paw
Kaba khraw bad khie lung, bad ka la san kham khraw kham khie lung shuh shuh
Tad haduh jingshai ka khmat ka la sdang saphriang, bad ka jingiohi byrngut-byrnget ïa Uta
Hangno ba Jingsuk ka Shongneh junom – ba u briew u lah tang ban shu poi
Daba iaid kan-kan lyngba ka duriaw ka jingialeh – la wan ka jingpynshlur.
Te daba phai dien ïa baroh la pynkam jingiadei ïa u
Ban pynshitom bein, bad kumta ter ter ïa kaei ba ka pyrthei
Ba lah isih tasam ïa u, ha ka jinghap shop jong u, u la kyrkhu ïa ka jingwan jia long
Bad da ka mynsiem kaba kmen, la pynbna ïa ka
“Ko pap ba la pynkyntang.”

Back to Autumn 2021

Wah Myntdu … Ha Chnong Jowai

Dangngir Kjat sngi ia pha wandoh.
Sawdong ia pha mariang iaroh
Darong byrtem ia pha wanjngoh
Ha ki tharia ki krem ki kroh
Ki lyngkha kba jyrngamsawdong.
Harud jong pha ki juh ki shong.
Tiew laluthin ‘Tiew saw ki ong
Ngin phuh harud da sngewsarong.
Ki maw ramsong kiba itynnad
Lyer batemon ba beh pyngngad
Jyrmi dieng kseh pynnoh ki tnad
Syrngiew ha thwei rupa ki shad.
Na khlieh langsha pha noh sngewbha
Ki sim ki doh baroh pynbud ia pha Sohlang harud ki saw-ih bha
Sha thwei ki hap kaweh sngewbha.
Ynda la poi ha syntu ksiar
Ki kynud sur ki wah ki liar
Ki sher syngkai ki jngi diar-diar
Ki nong tong jar ki kiew ki hiar
Don ki jaka pha leh kmen lang
Ba wan khwai doh kynthei shynrang Ngan tuid shano batai ngam nang
Chnong jowai ban ieh mynsiem ka pang.

Back to Spring 2021

U Riew Bneng Ha Ka Jingkyndit (II)

U briew ba la pyn-buaid da ka kiad jong ka spah bad ka bor,
Ban lehkmen ia ki baroh ar, ha ka koit ka khiah, ba pynking stet
Ka jingiabeh ba pynlamwir jong u, tad haduh ba ka pyrthei u la pyrkhat,
La pynlong ka kper–jingsngewbha jong u, bad u briew,
Kum u wieh ba par, la pynlong ia u ban ioh ialehkai,
Tad haduh ki hajar ki jingthaba jong ka jingkmen, ba la pynkdang da ka jingsngewbha,
Kaba thap la ki thapniang sngi la bad miet ha khmat ki khmat jong u,
Da kaba iai pynkylla rong, bad ba la sdang pynjakhlia
Ka jing-iohi jong u, bad kaba pynthiang ia ka jingmut jong u, haduh ka jingbishni
Kum ka jingsan ka bor, ba lah saphriang kylleng ha dohnud jong u
Bad ka jingsngewbha ka la mut ha u ba ym don ei ei shuh ban ia ka jingsnai
Ba la knieh noh ia ka jingsngew, bad ha ka jingmut jong ka jingim
Ba pynkmen katta katta, shisien ba la niewkor, ka
dohpyut u briew ba la iap ha ki ksangkti jong u,
Kaba ha kaba shisha-shisha un kyntait, hynrei katba u pyrshang shi pyrshang
Ka la snoh rdin ha u, bad ka da kwah da la ka bor pyrkhat ba la khie bhang,
Ha ki hajar ki dur jong ka jingiap, hynrei kaba kynran kynsan shuwa ban shah pynshoh bieit,
Te wan ka jingsngewsih– bad ka Spah, ka Bor ka jah noh.
Bad la pynlong ia u ban shem ia kiba don jingiadei lem bad ki jaitbynriew baroh,
Ha ka jing-isih bad jingjaw-ummat, bad watla ki lok jong u ki rkhie,
Ki rymmiang shyntur jong u ki kren iaroh jam
— ‘Ko Jingkordit Bakhuid!’


Angels Unawares (II)

Swami Vivekananda

One drunk with wine of wealth and power
And health to enjoy them both, whirled on
His maddening course, till the earth, he thought,
Was made for him, his pleasure-garden, and man,
The crawling worm, was made to find him sport,
Till the thousand lights of joy, with pleasure fed,
That flickered day and night before his eyes,
With constant change of colours, began to blur
His sight, and cloy his senses; till selfishness,
Like a horny growth, had spread all o’er his heart;
And pleasure meant to him no more than pain,
Bereft of feeling; and life in the sense,
So joyful, precious once, a rotting corpse between his arms,
Which he forsooth would shun, but more he tried, the more
It clung to him; and wished, with frenzied brain,
A thousand forms of death, but quailed before the charm,
Then sorrow came — and Wealth and Power went —
And made him kinship find with all the human race
In groans and tears, and though his friends would laugh,
His lips would speak in grateful accents —
‘O Blessed Misery!’

Back to Spring 2021