Ka ba bteng

U Bhima bad Duryodhana ki long kiba pnah bad khiain bha ha kaba talain ïa ka gada ban ïada ne ban ïa tur. U Aswathama u dei uba pnah bha ha baroh ki tiar ïaleh ne ha ka waitlam. Hynrei ym don uba kham jur ban ïa u Yudhisthira kum u nongialeh bad ka ñiah artad ïa ka kali. Ynda la biang bha ka ïa, u Drona u la leit ong ïa u Syiem Dhritrashtra, “Ki khun jongphi ki la pyndep ïa ki jinghikai jong ki baroh. Ym don eiei ba kim shym la shah hikai. Ngi dei mynta ban pynbeit ka jingpyni sap ka jingstad jong ki. To ngin ïa pynlong ka jingialang shongkun ha kaba ki paidlang kin ïoh wan peit.”

Ha kawei ka madan baheh, ïa ki jaka shong bad ki jaka kyrpang la shna na ka bynta u paid nongpeit kai ha ka jaka baheh bha. U Syiem ruh bad ki khun ki tnga jong u ki la ïa shong ha ki jaka kyrpang. Napdeng bun kita, don ruh ki khun syiem na kylleng kiba la wan. Ha kaba khatduh, u Drona u la rung, u da riam da ki jaiñ lieh suda. Hangta u sa pynbna bad pynithuh uwei pa uwei u khynnah jong u da kaba batai baroh ïa ki jingleh jingkam jong ki uwei pa uwei. U Nongsynran pat uba kyrteng u Sanjaya u shong hajan u Dhritarashtra u nang ïathuh bad nang batai ter ter katba u ïohi hangta ha madan, u la pyrta pynbna, “Te mynta ko paidbah baroh, kine ki ‘rangdajied, ki la wan rung mynta. Phi ïohi ïa u Yudhistira, uba shong halor u kulai uba ïalam ïa kiwei pat ki para. Peit bba baroh ki para jong u ki ïa mih ki da ïarung bad pynbiang ïalade kat kum ki kyrdan bad ki rta. Peit mynta, ki dang rung bad ki tiar ïaieh ba ki ju sngewtynnad bad ki da ïa pyni artad ïa ka buit bad sap ha la ki tiar. Wow ka jingitynnad kaba ym ju don. Ki nongpeitkai baroh ki la ïashongshit da ka jingkmen bad phi lah ruh ban ïohsngew da ka jingïarisa. Ade, wow! Bun kiba dem la ki khlieh bad ki tieng ïoh ki khnam kin leit dei ïa ki. Hynrei kaba phylla ka long ba ki khnam pat ki hap ha madan kumba shi inshi jngai na kito kiba shong hapdeng. Shabas ! Shabas ! Wow ka jingiheh ka main bad ka jingijem ka met ka phad. Mynta pat u Nonghikai jong ki u dang leit sha uwei na ki ban ai ka jingkyrkhu da ka khmat kaba hun bad phuh samrkhie.”

U Dhritarashtra u sngap da ka jingsngewhun ïa kine ki jingpynbna baroh. Hynrei sa shiphang pat u kylli da ka jingsngewkhia, “Ki khun jong nga pat ? Phim shym ong ei ei sbaphang jong ki.”

“Hooid, hooid kein, utei u dang rung U da rah sha jrong ïa ka gada kumba talain luta u hati sawkuna. Mynta ïa u Duryodhana la ker tawiar da ki para jong u. Haba shu peit ïa u, i kum uwei u met bneng basaw uba la ker tawiar da ki khlur babun. Ia ka khmat joug u kaba i dom shla. bad nga tharai lada kin ïa talain da kitei ki gada khlem pep kan long ka jingialeh kaba yn ym nud ban peit. Hynrei u Aswathama u ieng hapdeng ki khun jongphi hi. Um i khih ei ei ruh, u i jai jai wat ïa kitei ki lum i kumba kin ïa tyngkhuh. Hynrei u kpa jong u, u Drona u dang ïaleh ban pynjem ïa u Bbima bad ki khun jongphi, bad u dang pyrshang ban pynïakhlad ïa ki. Mynta u Arjuna u ieng hapdeng ka rynsan bah, Oh, mynta u la nang pyntbit ïa ka bor bad tiar ïaleh thma da ki bor pyrkhat bad ki jingduwai siat (mantras) kiba mynta u nang pynkhlain bad ai jingim shuh shuh. Mynta tang da uwei u khnam u la pynlong ka ding, hadien pat ka um, ka Iyer bad ‘eriong. Phim ïohsngew seh mo. Mynta pat sa u lyoh, mynta pat ka mariang kaba dap da ki lum. Mynta pat baba un sa pyndonkam sa uwei pat u tiar, kine baroh ki la jah. Jingjang ha ka kali, jingjang da ki kjat bad u i smat i sting bha. . . kat kitei ki jingleh kiba palat liam. U Nonghikai mynta u jaw ki ummat ka jingkmen, katba u Arjuna pat u sangeh haba u ïoh ka jingbyllud ieid na ka met.

Shuwa ba ki jingpyni u Arjuna kin sa kut, bad haba ki jingtem jingput ki sdang ban jah bad u patdbah ruh u la sdang thanda ka jingshongshit, kynsan kynsan shu wan ka jingkyrhuh. Baroh ki ïa peit shata. U khla ka wait uba la don lypa khlem don ba ïohi u ieng uba shu phong ki jain paidbah, hynrei uba deng ki sohshkor bad u kyrhuh kop da ka sur batriem. Une u dei uto u Karna uba ym pat don ba ïohi hynrei tang ka Kunthi kaba la pynkie noh ha ka wah. Namar ba u dei u khun u blei sngi uba don ka ka main ba ityngshain bad ki briew baroh ki la ïa lynngoh bad kylli iwei ïa iwei pat “U samla aiu une. . . uei sha utei ? ’’

Une u Karna u la shu khublei tang dep ïa ki bakhraw batri sha kata ka liang ba don u Drona, bad u kop artad.”Nga lah ban leh kham palat ïa kaei ba u Partha (Kawei pat ka kyrteng u Arjuna) u la leh.” U Drona te u la ai jingbit ïa u ban leh ïa ki juh ki jingpyni ba u Arjuna u la pyni. Ka jingleh u Karna ka la pynsngewbha ïa u Duryodhana uba la kdup ieid ïa u bad u sngew kmen namar la don uta u ban aireng bad u Arjuna haduh ba u la kular.”Ngan sa ai kano kano ka jingkwah. To sah bad ngi, bad long kum uwei na ngi. Kheiñ ïa kaei kaei baroh ba ngi don kum la ka jong.”

U Karna pat u la jubab, “Nga pdiang ïa kane ka jingialang lok khlem artatien. Hynrei nga don tang kawei ka jingkwah. Nga kyrmen phin ïarap ïa nga ban ïoh ïa ka bad kata ka long ba ngan ïakhun bad u Arjuna para marwei.”

“Khie leit da ka jiogkyrkhu jong ngi, “ la phai ktien u Duryodhana.”Ngi tip shai ba phin sa buh ïa ka kjat jong phi halor uta u nongshun jongphi, kat uba dei.” U Arjuna haba u la ïohsngew ïa kane, u la dumok, “Phi dei tang u nongtuh burom, phi la wan khlem don bakhot ne ba ïawer, khlem niam khlem rukom. Ngan sa ai ïa kaei ba phi dawa kum ïa kito ki jait sewbna lat.” U Karna pat khlem khih u la jubab, “Kane ka jaka ka dei ka jaka lympung paidbah. Nga don ka hok kum kiwei pat ki briew. U Kshatriya bashisha, um ju pynlut ïa ka por ha ki jingkren kum kito ki jait kur kiba tlot hynrei kiba pynlut bad por bad bor ha ki jing-iatai-nia. Lada phi la nang ban pyndonkam ïa u khnam bad ka ryntieh, ai kita kin kren bad nga ruh ngan ai ka jubab babiang.”

Da kumne, kine ki briew ki sa ïa pynlong ki kynhun bapber. Kawei ka kynhun kaba ïa synrop ïa u Arjuna da ki shipai ki Pandava. U Duryodhana ha pyrshah kaba don u Drona, Vidura, bad kawei pat ka kynhun ha kaba ki kynrem ki lyndan, hamar pdeng. Ynda ki la ïa ïeng panpoh triang, ka Kunthi kaba mynta ka la ithuh ïa la u khun u Karna, ka la sngewshyrkhei bad ïapler pynban ban pyrkhat ba ki shipara kin ïa khun. U Vidura uba la tip shaphang ka Kunthi, u la pynpeitmat ïa ka da kaba synreit ïa ka da ka um ’tiewkulab.

Kumba la ïathuh, U Arjuna u dei u khun jong u Indra, u trai ki lyoh bad ki lei-lieh, la ïada ïa u da ki blei bad la pynkah ïa u da u lyoh khyndew haduh ba ym lah ban ïohi shuh ïa u. Hynrei ïa u Karna pat ba u dei u khun ka Sngi la pynsum phyrnai da ka jingthaba ba ïong ba suk ban long pynban ka sohpdung. Ha kane ka khyllipmat, u Kripa u stad ha ki thma bad uba long u nonghikai ïa ki khun u Dhritarashtra u la ong ïa u Karna, “Ko khla ka wait, sngewbha ban ïathuh ïa ngi ïa ka kyrteng u kpa ka kmie bad ka pateng Syiem ba phi la wan long briew. Ynda phi la ïathuh, une u khla ka wait, u Arjuna ruh un sa rai ban ïa khun. Phi tip hi u dei u khun Syiem, bad un ym pynpoh ïalade da kaba ïa khun bad u briew uba kham poh ïa u.”Tang shu ïohsngew ïa kane, u Karna u shu dem duh lad namar um lah ban batai ïa ka pateng kpoh ba u la wan. Hynrei u Duryodhana u la ïarap ban pynbna.”Mynta mynta hi, nga kyntiew ïa u kum Syiem ka Anga bad nga don ka bor ban leh ïa kane.” Mar kumta hi u la phah khot ïa ki lyngdoh sha ka lympung. Hangta hangta hi la phah pynlong ki jinglehniam bad la pynbna Syiem ïa u Karna kum u Syiem ka Anga, katba u paid byllien u shu dum bad lyngngoh ngaiñ. Hangta u la ong ïa u Arjuna, “Une mynta dei u Syiem, bad um salia ban ïaleh bad phi wat la phi dei tang u khun Syiem. Phi ïohi em ïa ka shatri Syiem ba la pynda burom ïa u.”

Ha ka jingshisha, ym shym don jingiakhun paradoh, hynrei tang da ka nia. U Bhima ba u kwah ban ïoh tip shuh shuh ia ka jingshisha shaphang ka jingkam Syiem lade u Karna, u ong, “Nga la ïohi kham mynne ïa u nongñiah ka kali ïapom ba u da hiar bad kdup ïa u. Um dei u nongniah kali ïapom ba paw ha madan thma, hynrei, u nongñiah kali shnong jong u kynrad jong u. Khie me jngai nangne namar ïa me la kha ban khyrwit riphin kulai, ym dei ba men rah ïa ka waitlam.” Hynrei u Duryodhana u la pynksan, “U Karna um dei tang u Syiem ka Anga, hynrei u lah ban synshar ïa ka pyrthei baroh kawei, “ u la ong, “U ïa rvngkat bad san ne palat kiba kum maphi. Uno uno uba nud ban ïa aireng, to un kiew ha ka kali ïapom bad un kdiah ïa ka ryntieh da kaba pyndonkam bad kti bad kjat.” U paid babun u la kulmar jingmut thlim kaei kaba dei ne kaei kaba lait. Ha kata ka por ka sngi ka la sep, bad namar bym long ïakhun ynda sep sngi, u paid u la ïapra phrai. Hangta u Duryodhana, u sa shim ïa ka kti u Karna bad u ïalam ïa u lyngba ki sharak ba la thang kyrpang.

Mar kumta hi, u Drona u la lum baroh ki khynnah skul jong u bad u la ong, “Ka la poi ka por ba ngan dawa ïa ka bai hikai jong nga kaba baroh shi katta.” Ynda ki khynnah skul ki la ïa mynjur sngewbha ban ai ïa u kat kaba u dawa, u la hukum ïa ki, “Mynta phin leit thom ïa ka nongbah Panchala, kem koidi ïa u Syiem Drupada bad wanlam ïa u shane. Tang lada phi leh ïa kane phi sa pynbiang ïa ka jingkwah ka jingim jong nga.” Khlem ap tang ïa ki jingbatai, ki la ïa khreh noh ban mih. Hynrei u Drona pat u la pynsangeh ïa ki u ong, “To sngap shuwa ïa kane ka jingiathuhkhana. Haba nga dang rit nga ju shong bad u kpa jong nga u Bharadwaj u ba long u nonghikai u bakhraw, Dei ma u uba la hikai ïa nga shaphang kine kiei kiei, haduh ba ngan da ïoh hikai kylla pat ïaphi. Lada phi la ïoh kat kane ka sap dei na u kpa jong nga. Uba la ïoh hikai lang bad nga ha kata ka por u dei u khun jong uwei u briew uba kyrteng u Parishtha. Une u ju wan sha ka trep pule jong nga ban ïalehkai ruh haduh ba ngin da ïa long lok bha. Haba u Parishtha u la ïap, dei une uba kiew ïa ka khet. U la khublei ïa nga bad u la ong ïa nga ba lada nga kwah ei ei u long uba kloi ban ïarap. Ynda nga la ïoh ïa u khun, u Aswathama, u kpa jong nga pat u lah da khlad na kane ka pvrthei. Ha kata ka por, nga la shem jynjar shibun.

Haba u khun jong nga u kwah dud, ngam shym la lah ban ai. Nga la kut jingmut ban leit sha uto u lok ban pan la kumno kumno kawei ka masi. Ki nongap kim shym la shah ïa nga ban rung. Nga la ong ïa ki ban pyntip sha uta u khun Syiem ba u lok u la wan. Hynrei nga hap ban ap haduh janmiet ban ïalam ïa nga da arngut ki nongap kum ïa uwei u koidi. Katba u dang shong hajrong bad ki baheh bahaiñ, nga pat nga sngew ïalade kum uwei u Nongkhrong. Kyndit kyndit u kylli pynban, da ka jingsngew khraw, “Phi dei uei? Phi kwah aiu?” Nga la batai ïa u ba nga dei uei nga la wan ban wan kai kum u paralok barim.”Paralok?” u la kylli da ka jingsngewmeng. Ki bakhraw batri ki shu peit bad dap pynban da ka jinglyngngoh bad ki kyrngah la ki khlieh. Nga ong biang “paralok, “ hynrei u Syiem na ka khet badonburom u la dumok pynban, “Ko bieit, mem ju tip ba ym ju don kum kata ka ktien paralok hapdeng kito kiba ym ïa ryngkat kyrdan? Kumno u Syiem u lab ban ïa dei lok bad u briew uba dap da ka ‘am’? Phi la wan ban pan eiei nga tip ïa kata. Phi dei u Brahmin uba kwah jingiarap. Ngan ai kaei phi kwah ba phin ïoh rah ha kaba leit jingleit? Hynrei ym dei kata ka jingialong lok kaba ym lah long. Ju don hi ka jingialanglok ba neh sah? Ka dei ka kam bieit. Ynda ki la wan rah ki jingai sngewbha ïa phi, phi dei ban leit noh.” Ka jingdom bym lait kren jong nga ka la poi haduh u tangkro, haduh ba ngam lait tang ban ïathuh shapbang u khun jong nga. Ngam lah ban ngeit ba uta u dei uto u juh u briew uba nga ïalehkai lang ha trai u dieng hajan ka trep jong ngi. Nga la bitar palat bad nga la shu smai ba “Ngan sa ap haduh ba ngan da ïoh lad ban ïakynduh biang bad me.” Nga ïeng joit bad nga leit phai ban ïohi ba ki wanrah hadien jong nga shi khung ki jingai sngewbha. Nga la phanang ïa kata ka khung ha khyrdop ka ïing Syiem bad wan phai noh. Naduh kata ka por, nga la shu ïaid, sakma haduh ba ngan da poi sha kane ka nongbah bad u Bhishma uba ithuh ïa nga, u la ai kam ïa nga ban long u nonghikai jongphi. Te mynta nga dawa ïa ka bainong jong nga. Khie mynta, leit ñiom ïa ki Panchala da rah ki tiar bad shipai babha tam bad wan rah koidi ïa u Drupada. . . uba im….”

Kine ki samla, namar ki dei kiba dang khie, ki la ïa kmen bad long kiba la kloi ban leit ñiom ban pynlwit thiaw ïa ka Panchala bad wanrah ka jingai ba la kwah da u nonghikai jong ki. . . ïa u Syiem Drupada kum u koidi. U Drona uba la shong ha ka khet u la ong ïa u Syiem Drupada, “Phi dang kynmaw ïa u Aswathama u ba la jan ïap namar bym ïoh dud, bad nga la wan sha phi ban pan jingiarap kamba phi la ong. Une u khun u la heh bad u la ïoh baroh ki jinghikai. U la long uwei uba la ïa kerkut la ka Hima jong phi. Kine baroh dei da ka hukum jongnga. Nga lah ban pynïap ïa phi lada nga kwah, hynrei phim dei ban tieng namar ngam ju dei u nongwad kput ba nga dang kheiñ dor ïa kato ka por khynnah jong ngi. Wat lada phim shym pan, ngan ai noh shiteng na ka Hima jongphi. Ngan synshar ma nga shiteng khnang ba ngin ïa ryngkat. Kynmaw ngan long barabor u paralok jongphi, wat artatien ïa kata.

Yn dang bteng