Ia ka Sarada Devi la kha ha ka 22 tarik u Nohprah, 1853, ha kawei ka shnong ka barit la tip kum ka Jairambati, Bankura District ha West Bengal. U kpajong ka u Ramachandra Mukhopadhya bad ka kmie ka Shyama Sundari Devi ki dei ki Brahmin ki long ruh ki ba riewblei ki ba bah bha ïa ka niam ka rukom. Baroh arngut ki wan na ka longïing ka ba duk, hynrei ki im ka jingim ba suk ba shida, bakhuid bad ba long shisur ha ka jingmut jingpyrkhat.
Hadien ka jingïashongkurim, ki la ïohi paw ba kin sa ïoh khun kynthei bad kata ka khun kan long ka ba kyrpang bad ba riewblei. Kumba ki la phohsniew, ki la ïoh bad hadien la kha sa san ngut ki khun shynrang bad kumta baroh ki la ïa don hynriew ngut shipara.
U Ramachandra kum u kpa u pyrshang kat ba lah ban pyndap pynbiang ïa ka ïng ka sem, bad baroh arngut ki la bsa ïa la ki khun da ka jingieit katkum ka jingïoh. Kumba la kdew haneng kim dei na ka ïing ba ïoh ba kot, u la pynïaid ïa ka jaka rep ka ïoh nongkynti na la ïing, hynrei ka ba kongsan ka long ba u dei u briew u ba hok, ba shida bad ba ki briew ruh ki tip ïa u ba u dei u ba riewblei. Ki para nong shong shnong ha ba ki donkam ha ka dwai ka phirat ki ju khot ïa u ban lehniam, bad da ka jingïarap ïa kiwei ki briew ki ju burom ïa u da kino-kino ki jingaisngewbha. Kumta ki sngi ki snem ki la nang tyllun na ka por sha ka por bad ki khun jong u ki la nang san nang rangbah.
Kat kum ki jingthoh ki pyni ba ka Sarada Devi ka khun phrangsngi jong u ka long ka ba kham kyrpang na kita ki san ngut ki khun shnynrang. Naduh dang khynnah ka pyni ïa ki sap ki phong ba kyrpang kam ju ïa nia lane ïa pher jingmut badno-badno. Ha ba don kano-kano ka khep ba don ka jingïania ne ïa saitnia ka long ka nongpyniasuk (peacemaker) kumjuh ha ba ki para jong ka ki ïatyngkhuh ha ka saitnia ne ïadom. Ka ju ïarap ban pynïasuk ban pynjem.
Kum ka hynmen ka ju ïa rap ïa la ka kmie ha ka pynkhuid pynsuba, ka sait ka khlieng, ban pyndap umbam umdih ha ïing bad kino-kino ki kam ba dei ban ïarap. Ka ju leit ïarap ïa u kpa ban sumar ïa ki jingri jingdup. Ka long ka ba smat ba sting.
Ha ba ki para shynrang jong ka, ki leit skul ka ju bud ïa ki bad pyrthuh ba ki pule ïa ki kot bad kumta ka la nang ban pule ïa ka Ramayana bad Mahabharata ki kot niam ba kongsan ki Hindu.
Ynda ka la dap san snem ka rta la pynshong kurim ïa ka bad u Ramakrishna u ba ha kata ka por u la dap 23 snem la pynïateh shongkha bad ka khynnah ba dang san snem ka rta.
Khyndiat ngin wad jingmut shaphang une u Ramakrishna da kumno u leit paw ha ka jingim ka Sarada Devi. Ha ba wad bniah shaphang u Ramakrishna u dei u briew ba phylla, naduh dangrit u sngewtynnad ban kmen ban don ha ka jingïaseng niam, u long u ba maïan ha ka jingmut, u phai sha ka mariang Bad kylli bun ki jingkylli ïa ki jingthaw ba don sawdong bad kat nang mih ki sngi u pynlut por ban wad ïa ka jingshisha jong ka jingdon u Blei. Ha ka por ba u ïarap ïa la u hynmen, u Ram Kumar ban pyndep ta ka jingmane ka Blei kali, u ju pynkhreh shibunshaphang ka jinglong Blei bad u da kwah ban ïohi hi da lade. Ban shu pynlyngkot ka la poi ka por ruh ba u la I kumba u duna ka jingmut jingpyrkhat, um thikna ka bam ka dih, mietsngi, I kumba u la lamwir. Ka kmie u kpa bad ki ba ha Ïng jing u ki la kulmar ka jingmut jingpyrkhat yn leh kumno? bad da ka wei ka lad ki la ïa rai ban pynshongkurim noh ïa u, lehse ioh u lait na kata ka jingktah ïa ka khlieh bad jingmut jingpyrkhat. Ki la rah ïa kata ka khubor ban pynsngew ha u Ramakrishna bad ka ba phylla ba u la kohnguh ïa kata ka jingtyrwa. U Ramakrishna u la ai jingmut ïa ki ba un shongkurim ïa ka briew ba kyrteng ka Sarada Devi ka ba shong ba sah ha Jairambati. U la batai thik ïa ka jaka sah bad kumba la kdew haneng ki ba ha ïing ki la leit bad ïashem ïa ka longïing ka Sarada Devi bad la pynshongkurim da ka jingpynkhat ba un lait na ka ta ka jinglehlamwir.
Hadien phra snem, u Ramakrishna u la leitphai sha Kamarpukur bad lehse dei ka sien ba nyngkong ba u la ïakynduh bad ka Sarada Devi. Dei ha kane ka por ba u Ramakrishna, u la hikai bad batai bniah ïa ka ba ka dei ban burom ïa ki niam baroh khlem da niew shilliang ïano-ïano, ban long adkar ha ka rukom kren ban minot ha ka jingdwai katkum ka jingngeit bad u la sneng bad pyni ruh kumno ban pynïaid ïa ka ing ka sem, ban burom ïa ki ba la san bad long ruh ka basbun bad kloi ban ïarap. Ka Sarada Devi ka la kmen bad buh khop ha ka jingmut ban long ka briew ka ba janai kane ka la nang pynshkem shuh shuh ïa ka tynrai ka longïng longsem jong ka.
Bunsien ka Sarada Devi ka ju leit sah kai bad la ka kmie, u kpa bad ki para, ka pynlut por ban sneng lem ïa la ki para. Dei ha kane ka por ba bun na ki nongshongshnong, ki la pynmih ïa ka khubor ba u Ramakrishna, u lok ka Sarada Devi u la ïoh ïa ka jingpang duna jingmut jingpyrkhat u la sdang ban kren lamwir. Ka Sarada Devi ka la ïohsngew ïa kine baroh bad ka la rai ba kan leit hi sha Dakhineswar – Kolkata ban tip ïa ka jingshisha. Ka la mih na ïing bad la u kpa, bad ha ka jingiaid shiteng lynti ka la iohkem pang bad ka la phohsniew ruh ba ka jingshitom jong ka kan sa jem bad bteng ïa ka jingleit ban ïakynduh bad u Ramakrishna.
Ynda ka la poi u Ramakrishna u la pdiang sngewbha bad u la pynbiang ïa ka jingsumar Baroh u pynpaw ïa ka jingieit, ka sbun bad pynlong ruh ïa ka jingdwai ba kyrpang na ka bynta jong ka.
Katba nang ïaid ki por ha kawei ka sngi ka Sarada Devi ka la kylli ïa u Ramakrishna “Phi sngew kumno ha ba phi ïakynduh bad nga?” ka jubab ba mih na u Ramakrishna ka long ba “Ym don jingsngew pher eiei, u ong ha ka nga ïohi ïa phi nga ïohi ïa la ka kmie bad ïa ka blei Kali.” U la ong “Nga dwai ba ngan lah na baroh ki jingpynshoi jong ka doh, ka ba lah ban pynthame ïa ka jinglongkhuid ka mynsiem bad pynjot ïa ka long briew man briew.”
Kine ki long ki kyntien u riewkhraw. Ha ki jingkren jong u baroh u pynpaw ba ka jingkhuid bad jingsngur ka dohnud ka pynpaw ïa ka dur u Blei ha ino-ino i jingthaw ba don sawdong ka pyrthei.
Ka Sarada Devi ka la pynsngew ruh ha u ba kam don khun, ka jubab ba mih na u Ramakrishna ka long “Wat khuslai, phin sa ioh bun ki khun ïa ki ba u la pynkyntang ban phriang ïa ka khubor ba baroh ki jait niam ne hikai ki thew beit sha u wei u ba synshar ïa ka pyrthei bad ka long briew man briew.
Ka jingkren jong u ka phalang ba ynda um don shuh ha kane ka pyrtheidei ma ka, ka kmie ban lum ban lang ïa kine ki khun ba kynsai ban bsa ïa ki khunbynriew.
Ha u snem 1885 u Ramakrishna u la ïoh pang jur bad kat nang mih ki sngi u la tlot ha ka met ka phad. Ka Sarada Devi ryngkat bad ki nongbud ki la iarap ban sumar bad tang khyndiat por u la khladnoh. Ha ka por ba u pang ka Sarada Devi ka ju diaw bad ïam, u da ong ïa ka “balei phi jaw ummat bad sngewsih” “phin ym kynjah ka jingim ba bha kan bteng ïa phi” u da thew ruh ïa u Narendranath (Swami Vivekananda) bad kiwei kiwei ki riewniam ba la pynkyntang kin ai jingshngaiñ bad snohkti ha ki kam ban leh bha ïa kiwei ïa ka ba ka Ramakrishna Mission ka ïeng skhem haduh kine kisngi.
Hadien katto katne por u Ramakrishna u la khlad noh ka Sarada Devi ka la leit phai sha Kamarpukur (shnong trai). Ka la ïashem bun ki jingeh hynrei ka kynmaw kyndiang ïa ki jingsneng jingkrawjong u Ramakrishna, ban len lade, ban shaniah ha u Blei, ban ïaishah ïa ki jingeh, bad khuid ka dohnud ban ïohi ïa ki kam bah jong u Blei. Ban leh bha ïa kiwei khlem da khmih lynti ban ïoh jingïoh ne kino kino ki nong.
Ki jingthoh bad ki jingïakynduh jong ki riewkhraw bad ki jinghikai u Ramakrishna, ki pynshisha ba ka Sarada Devi ka don ki sap ki ba kordor tam, ka jinglong hok (truth lane Satya) ka jinglongkhuid ka jingmut jingpyrkhatbad ka jingsbun ban iasam ïa kiei-kiei ki ba bha kine ki long ki mawkordor ba bha tam ba lah ban ïohi ha kane ka longkmie ba kyrpang.
References:
“In the Company of Holy Mother” (Advaita Ashrama), Reprint 2014.
The Cultural Heritage of India published by Ramakrishna Mission Institute of Culture, Kolkata 1975.