Image: Bijayananda Biswal

Ka ba bteng

Kynrad bad u Nongbud
Rymphang 1882
U la kren ïa kine ki ktien khamtam shaphang u khynnah samla ba 19 snem ba la tip kyrteng kum u Narendranath 4. Uba hadien la tip ha ka pyrthei baroh kum u Swami Vivekananda, uba la pule college bad uba la nang la sngewthuh bha ïa ki jinghikai ka niam Brahmo Samaj. Ki khmat jong u ki long kiba phyrnai, ki ktien jong u ki long kiba dap mynsiem bad u don ka dur kaba i-shongkun ha ka jingthrang kum u nongwad ïa ka jingieid jong u Blei.
M: u la tharai ba ka jingïatainia ka la long shaphang ka jinglong riewpyrthei, kiba ñiewpoh ïa kito kiba sliang ïa kiei kiei kiba kynja mynsiem. U Kynrad u la ïathuh khana shaphang bun bah ki jaitbynriew ba kum kita ha pyrthei, bad shaphang kumno ban pynsngewthuh ïa ki.
Kynrad (ha u Narendra): “Kumno phi sngew shaphang jong ka? Ki riew pyrthei ki kren laiphew jait shaphang ki briew kiba im ka jingim ba kynja mynsiem. Hynrei khmih shane! Haba u hati u ïaid shilynter ka surok, ki ksew ne ki mrad barit ki wiar bad kyrkait ha la ki sur nadien jong u, hynrei u hati um patiaw ei ei ïa ki. Lada ki briew ki kren sniew ïa phi, kumno phin ong ïa ki?”
Narendra: “Ngan shu mutdur ba ki ksew ki wiar ïa nga. ”
Kynrad (phuh samrkhie): “Oh, em! Phim dei ban pyrkhat jngai katta katta, ko khun jong nga (ki ïarkhie). U Blei u don ha ki jingthaw baroh. Hynrei phi lah ban ïa lok tang bad ki briew kiba bha, phi dei ban kiar na ki ‘riew bymman. U Blei u don ruh ha u khla, hynrei phim lah ban kdup ïa u khla (kren ia rkhie). Phi lah ban kylli, Balei phi phet ïap na u Khla, uba long ruh u jingpynpaw jong u Blei? Ka jubab ka long, “Kito kiba kyntu ïa phi to phet krad ki dei ki juh ki jingthaw ne jingpynpaw jong u Blei – te balei phin shahshkor ïa ki?”
“To ngan ïathuh ïa phi kawei ka khana. Ha kawei ka khlaw la shong uwei u riewkhuid uba la don bun bah ki nongbud. Ha kawei ka sngi u la hikai ïa ki ban shem ïa u Blei ha ki jingthaw baroh bad da kaba sngewthuh ïa kane, ban nguh ngon ïa ki baroh. U wei u nongbud u la leit ha kawei ka khlaw ban lum diengïap na ka bynta ka jinglehniam da ka ding bakyntang. Kyndit u la ïohsngew ïa ka jinglynniar. Phet kloi sharud! U hati lamwir u la wan. Baroh lait noh uta u nongbud jong uta u riewkhuid ki la mareh pynstet. U la pyni daw ba u hati ruh u long u Blei ha la ka jong ka dur. Te, balei ban phet krad na u? U la ïeng hajuh khlem khih, u la dem ha khmat jong uta u mrad bad u la sdang ban rwai ïaroh ïa u. U mahut u la pyrta: “Phet sharud! Phet sharud! Hynrei u nongbud um shym la khih. Uta u mrad u la patrong ïa u da u luta, u bret ïa u sharud bad u la ïaid la ka jong ka lynti. Ba la shah pynmynsaw bad pynmong ha u hati, u nongbud u la thiah ha madan khlem tipbriew shuh. Tang shu ïohsngew ïa kaei kaba la jia, u nonghikai jong u bad ki para-nongbud jong u ki la wan mareh sha u bad rah ïa u sha ïingtrep bashong uta u riewkhuid. Da ka jingïarap jong ki dawai shen u la tip-briew pat. La don ba kylli ïa u. Haba phi la tip ba u hati u la wan – te balei phim phet noh na kata ka jaka? ‘Hynrei, u la ong, ’ u nonghikai jongngi u la ïathuh ïa ngi ba u Blei da lade hi u lah ban kylla ïalade ha kino kino ki dur kumba long ki briew. Namarkata, da kaba pyrkhat ba u Blei ha ka dur u hati u la wan shata. Ngam shym la phet satia. Ha kaba kum kane, u nonghikai u la ong; “Hooid, ko khun jong nga, ka long kaba shisha ba u Blei-hati u la wan, hynrei u Blei-mahut u la mai tyngeh ïa phi ban ïeng hangta. Baroh ki long ki jingthaw ne jingpynlong jong u Blei, te balei phim shym la shaniah ïa ki ktien jong u mahut? Phi la dei ban sngapthuh ïa ki ktien jong u Blei-mahut (ïarkhie).
La ong ruh ha ki jingthoh bakyntang ba ka um ka long ka dur jong u Blei. Hynrei khyndiat eh ka um ka biang ban pyndonkam ha kaba leh jingduwai, don ka um na ka bynta ban bta khmat, don tang ban pyndonkam haba sait ba khlieng ne ban sait ki jaiñ ba jakhlia. Kane ka jait um ba khatduh ym lah ban pyndonkam haba dih ne na bynta ki kam bakyntang. Ha kajuh ka rukom, khlem artatien u Blei u don ha ki mynsiem baroh – kiba khuid bad ki bym khuid, kiba hok bad ki bym hok, ki bym khuid, kiba dakaid bad kiba tngit. Um dei ban ïajuh ïajan bad ki. Katto katne na ki, u lah ban ïa kylliang ktien, hynrei bad kiwei pat um dei ban pynïajan. U dei ban kiar na kum kita ki jait briew.
U Nongbud: “Babu; Lada u riew-dakaid u don jingmut ban leh sniew, ne u leh shisha kumta, te ngi dei ban shu sngap pat de?’
U Kynrad: “U briew uba im ha ka imlang-sahlang u dei ban pyni ïa ka bor jingsngew-pyrshah ban ïada ïalade na ki riew bymman. Hynrei um dei pat ban pynmong-pynmynsaw ïano ïano ne khmih lynti ba un don jingthmu basniew ba u mut ban leh ïa u.
“Shahshkor ïa kane ka jingïathuh khana. Don katto katne na ki khynnah ap masi kiba ju ialam pynbam phlang la ki masi ha kawei ka jaka ba shong uwei u bseiñ ba don ka bih basniew tam. Man la u khynnah u la phikir bha ïalade namar ba ki tieng ïa u. Ha kawei ka sngi uwei u riew wad blei katba u dang ïaid hangta ha madan phlang. Ki khynnah ki la mareh sha u bad ki la ong, ‘Babu badonburom, sngewbha wat leit sha kato ka lynti. U bseiñ ba khlaiñ bih tam u shong hangto. To, kan lei, ko ki khun baieid jong nga? La phai ktien uta u riewwad blei (brahmachari). Ngam ju tieng ïa u bseiñ. Nga nang katto katne ki ‘tien jadu. Da kaba ong kumta, u la ïaid la ka lynti ha kata ka madan phlang. Hynrei kita ki khynnah ap masi, ba ki tieng eh, kim shym la bud lang ïa u. Hamar kata, ka por u bseiñ u la wan mareh shaphang jong u da kaba pynieng la u ryndang. Mar iawan hajan, u la khlei ki ‘tien jadu bad u bseiñ u la dem ha ki kjat jong u kum u wieh. U riew wadblei(brahmachari) u la ong, khmih shane, balei ba phi mlien ban lehsniew ïa kiwei? Ale hangne, ngan ai iaphi ki ‘tien kyntang. Da kaba iai kynnoh ïa kita phin nang ban ieid ïa u Blei. Da kaba leh kumta, phin sngewthuh ïa U bad kumta phin lait na ka jingbitar. ” Da kaba ong kumta, u la hikai ïa u bseiñ ïa ki ‘tien bakyntang bad u la kyrkhu ïa u ha ka jingim bakynja mynsiem. U bseiñ u la dem-nguh ha khmat u nonghikai bad u la ong. ‘Ko nonghikai badonburom, kumno ngan pyrshang ïa ki lynti bakynja mynsiem, ‘Ïai ong ïa ki kyntien bakyntang, la ong u nonghikai, ‘bad wat pynmong-pynmynsaw ïano ïano. Ha shuwa ba un leit noh u riew wadblei (brahmachari) u la ong. “Ngan sa wan ïa kynduh biang ïa phi. ”
“Hadien katto katne sngi, ki khynnah ap masi ki la ïohi ba u bseiñ um puh shuh. Ki la ïa kawang maw ïa u. Um pyn-i jingdom ei ei, u leh ïalade kumba u dei u wieh pynban. Ha kawei ka sngi uwei na ki khynnah u la leit hajan uta u bseiñ, u la bat ïa u na u tdong, bad u la pynking ïa u sawdong sawdong, lympat bunsien ha madan bad u la bret ïa u. U bseiñ u la prie snam bad u la ïapler. U la eh tnen. Um lah khih shuh. Ba kumta ki la pyrkhat ba u la ïap. Ki khynnah ki la leit noh la ka jong ka lynti.
“Slem slem ynda la miet u bseiñ u la khie im na kaba ïapler. Suki suki bad da ka jingshitom kaba jur u la lah ban par ïalade haduh ban da poi hapoh la ka thliew, ki shyieng jong u ki la kheiñ bad ba um lah khih ne par bha shuh. Bun bun sngi ka la ïaid. U bseiñ u la ring raikhoh bad sah sa tang ka snep. Hateng-hateng por mynmiet u mih shabar ban wad jingbam. Namar ba u tieng ïa ki khynnah ap masi, um ju mih shuh na la thliew ha ka por mynsngi. Naduh ba u la ïohpdiang ïa ki kyntien bakyntang na la u nonghikai, u la sangeh na kaba pynmynsaw ïa kiwei pat. Ban pynim ïalade u la bam da ki jaboh-jabaiñ, ki sla-dieng, da ki soh ba hap nalor dieng.
“ Hadien kumba shisnem ei ei, uta u riew wadblei (brahmachari) u la wan ïaid biang na kata kajuh ka lynti bad u la kylli shaphang u bseiñ. Ki khynnah ap masi ki la ïathuh ïa u ba u la ïap. Hynrei um shym la ngeit ïa ki. U latip ba u bseiñ un ym pat ïap khlem ïoh kheit ïa u soh jong ki kyntien bakyntang kiba u la kyrkhu ïa u. U la lap ïa ka lynti kaba ïalam sha ka jaka ba u shong bad da kaba wad shitom shane shatai, pyrta ïa ka kyrteng jong u ba u la jer ïa u. Da kaba ïohsngew ïa ka sur ktien u nonghikai lajong, u la mih shabar na la ka thliew bad u la nguh-dem ha khmat jong u da ka jingsngew burom. “ Kumno phi long? La kylli u riew wadblei (brahmachari). Nga khlaiñ babu, la jubab u bseiñ. Hynrei u nonghikai u la kylli, ‘balei phi ring raikhoh katne katne? ‘U bseiñ u la jubab, “Babu badonburom, phi la hukum ïa nga ban ym pyn-mynsaw ïano ïano ruh. Kumta, nga la im tang da ki sla-dieng bad ki soh. Lehse ka la pynlong ïa nga ban kham raikhoh. ”
“U bseiñ u la imsngi ha ka jingim bakhuid, um lah shuh kumno ban dom ïano ïano ruh. U lah klet lut nadong shadong ba ki khynnah ap masi ki la jan pynïap ïa u.
“U riew-wadblei (brahmachari) u la ong, ‘kam lah ban long ba tang na ka daw ka bam ba phin raikhoh haduh katne. Dei ban don da kawei pat ka daw ruh. Pynleit jingmut khyndiat, ‘Nangta, u bseiñ u la kynmaw ba ki khynnah ki la pyn-sahngoh ïa u ha khyndew, u la ong. Hooid, babu ba donburom, mynta nga la kynmaw. Ki khynnah ha kawei ka sngi ki la lympat tyngeh ïa nga ha khyndew. Ki dang bieit ki bapli. Kim shym la poi pyrkhat ba haduh katno nga la kylla ka jingmut-jingpyrkhat. Kumno ki lah ban tip ba ngan ym puh ne pynmynsaw ïano ïano? U riew-wadblei (brahmachari) u la shla. Khlemraiñ ïaphi. Phi la bieit haduh katta katta? Phim tip kumno ban ïada ïalade? Nga la ong ïa phi ba phim dei ban puh, hynrei nga khlem khang ne mana ïa phi ban pyrsad-pyntieng. Balei ba phim pyntieng ïa ki da kaba pyrsad?.
“Te, phi dei ban pyrsad-pyntieng ïa ki riewsniew. Phi dei ban pyntieng ïa ki lym kumta kin pyn-mynsaw ïa phi. Hynrei phim dei ban puh pyn-mynsaw ïa ki, ym dei ban puh pyn-mynsaw ïa kiwei pat. ”

yn dang bteng

Back to Autumn 2022