Ka ba bteng…
“Ka Jingleit Jngoh Ïa U Vidyasagar”
Nailar 5 tarik, 1882
La kha ïa u Pandit Ishwar Chandra Vidyasagar ha ka shnong Beersingh, ka bym da jngai na Kamarpukur, ka jaka ba la kha ïa u Ramakrishna. La tip ïa u kum u riewstad bakhraw, u nonghikai, u nongthoh kot, bad u riew shemphang ba kylluid mynsiem. U dei ruh uwei na ki nongthoh ïa ka ktien Bengali jong ka juk ba mynta, u long ruh uba la tbit bha ha ka thoh grammar ha ka ktien Sanskrit bad poitri. Ka jingjynsur mynsiem jong u ka la pynlong ïa ki para ri ha manla ki thliew ïing ban ïalap ïariew tang ïa ka kyrteng jong u, kham bun na ka jingïoh jong u, u ju ïarap ïa ki thei-ïaplok, ki khunswet, ki khynnah skul ba duk bad kiwei kiwei ki briew ba donkam jingïarap. Ym tang ba u don ka jingsngew ieid kaba thew tang ïa ki parabriew: u la sangeh kaba dih dud da ki bun bun snem khnang ba ki khun masi ruh kin ïoh la ka bhah ban dih dud, bad um ju shong da ka kali kulai ïoh ba kan pynlong ka jingshitom ïa ki kulai. U la long u briew uba don ka mynsiem baïar jingmut bymlah thew, kaba u da pyni da ka kam haba u la iehnoh noh ïa ka kyrdan kum u Principal jong ka Sanskrit College kaba don ha Kolkata namar ka jingbymïadei jingmut bad ki nongpynïaid kam. Ka jingieid jong u ïa la ka kmie, ka long kaba jylliew haduh katta katta. Ha kawei ka sngi ha ka jingbym don ka lieng u la jngi lyngba ka lat lat um da kaba kheiñ duh la ka jingim ban pynurlong ïa ka jingkwah jong ka kmie ba u dei ban don ha ka sngi kyntiew kurim jong u para. Baroh shilynter jingim jong u, ka paw tyngkreiñ ka jingim ba shisur jingmut. Ka nam ka kyrteng Vidyasagar kamut “ka jingnang-jingtip kaba ïar bad jylliew kum ka duriaw bah, ” la ai ka nam ïa u ban ithuh ïa ka jingkhraw ha ka pyrkhat pyrdaiñ bad ka pule puthi.
U Ramakrishna la slem bah, u la kwah ban leit jngoh ïa u Iswar Chandra Vidyasagar. Hadien ba u la ïoh jingtip na u M ba u long u nonghikai ha ka skul Vidyasagar, u Kynrad u la kylli, “Phi lah ban ïa lam ïa nga sha u Vidyasagar? Nga da kwah eh ban ïakynduh ïa u. U M u la ïathuh ha u Vidyasagar ïa ka jingkwah u Ramakrishna, bad u pundit u la mynjur da kaba sngewbha ba u M un wan ïalam khnang khnang ïa u Kynrad, ha kano kano ka sngi saitjaiñ ha ka por saw baje janmiet. U la shu kylli ïa u M ba u long u ’riewsohblei uba kumno bad u ong, “U phong da ki jaiñ rongstem? ” U M u la jubab. “Em, babu, U long u briew uba kham pher na kiwei pat. U phong da ki jaiñ ba thoh laiñ saw nadong-nadong bad ki jingsopkjat ba la ñiad khuid bha. U shong ha kawei ka kamra kaba don ha kper jong ka ïingmane jong ka Rani Rasmani[1]. Ha kamra jong u don kawei ka jingthiah rit, ka tyrsok bad ka musari. Um i don dak ei ei kaba paw shabar kum uta u ’riewkhuid. Hynrei um tip ei ei lait tang ïa u Blei. Miet la bad Sngi u pyrkhat u pynleit jingmut tang ïa u Blei.
Ha ka por janmiet u Nailar 5 tarik u Kynrad u la mih na Dakshineswar da ka kali-kulai paidbah, la synran lang da u Bhavanath, u M bad u Hazra. U Vidyasagar u shong ha Badurbagan, hapdeng jong ka sor Kolkata, kumba hynriew mer ei ei na Dakshineswar. Ha lynti, u Ramakrishna u la ïakren bad ki synran jong u, hynrei katba ka kali-kulai ka la jan poi ha ïing u Vidyasagar kynsan kynsan u la kylla la ka jingmut jingpyrkhat. U la shah khring ha ka bor jong ka jingbuaid Blei bakyntang. Khlem poi pyrkhat ei ei ïa kane, u M u la kdew ïa ka kper jong ka ïing ba ju shong ju sah u Raja Rammohon Roy. U Kynrad u la dom bad u la ong, “Ngam da salia eh ïa kine kiei kiei baroh mynta. ” U la nang ngam ha ka jingieid Blei bakyntang.
Ka kali-kulai ka la sangeh ha khmat ïing u Vidyasagar. U Kynrad u la hiar da kaba ïarap kyrshan da u M, uba la ïalam lynti. Ha phyllaw ïing don bunjait ki syntiew baphuh. Katba u Kynrad u dang ïaid sha ïing, u la ong ha u M, kum u khunlung, da kaba kdew ïa u budam ha ka sopti jong u: “U budam jong ka sopti jong nga u la lait. La kane kan pynsngewsih ïa u Vidyasagar? ” “Em, phi!”
La ong u M. ‘Wat da khuslai shaphang kata. Ym don kaei kaei shaphang jong phi ka ban pynsngewsih ïa u. Phim don kam ban da pyndait budam ïa la ka sopti. ” U pdiang da ka jing hun mynsiem kum u khunlung hi.
U Vidyasagar u la don kumba hynriew phew ar snem ei ei ka rta, u la tam khathynriew ne khathynñiew snem ïa u Kynrad. U la shong ha ka ïing armala ba la pynwan dur kum ki ïing phareng kaba don ka jaka ïaidkai baroh sawdong ba la ker da ka kynroh kaba jrong. Hadien ba la kiew ïa ki mawlynti ban poi sha armala, u Ramakrishna bad ki nongbud jong u ki la rung hapoh kamra haduh bakut jong ka ïing ha kaba u Vidyasagar u la shong da kaba phai khmat sha ki, kaba don bad ka miej ha khmat jong u. Shaphang ka mon jong ka miej don ka ben. Katto katne ngut ki paralok jong u ki la shong ha ki shuki ha baroh arliang.
U Vidyasagar u la ïeng bad pdiang burom ïa u Kynrad. U Ramakrishna u la ïeng ha khmat jong ka ben, da kaba kyrshan da ka kti ha ka miej. U la peit lyngngoh ïa u Vidyasagar, la i kumba ki la ju ïa ithuh-ithaw naduh mynshuwa, u la rkhie ha ka rukom kaba kham i pher da ka jingieid bakynja Blei. Ha kata ka rukom jinglong ba kham pher ka jingmut-jingpyrkhat, u la shu ïeng khlem khih katto katne minit. Teng teng ban wan rah biang ïa ka jingmut jingpyrkhat jong u sha ka jingkyndit briew, u la ong, “Ngan sa dih um. ” Ha kajuh ka por ki khun samla ka ïing bad katto katne ngut ki paralok bad kiba ha ïing ha sem u Vidyasagar ki la ïalum lang hangta. U Ramakrishna, u dang neh ha ka jingkmen bad U Blei haduh bym tipbriew shuh, u la shong halor ka ben. Uwei u samla ba la khathynñiew ne khatphra snem ka rta uba la wan khnang sha u Vidyasagar ban ïoh jingïarap pisa na bynta ka jingpule jong u, u la shong lang hangta. U Kynrad u la shong kham pajih na uta u khynnah, da kaba ong khlem da pynleit jingmut. “Ko Mei, une u khynnah u dang shah khring palat ha ka pyrthei. U dang don ha ka jingsah dum bad ka jingbiej. ”
U Vidyasagar u la ong ïa uwei na kiba don hangta ban wanrah um bad u la kylli ïa u M la u Kynrad u kwah ban bam de ïa ki jingbam thiang. Naba u M ym shim la kyntait, U Vidyasagar dalade hi u la leit shapoh kawei ka kamra ban wanrah ïa ki jingbam thiang. La buh ïa ki ha khmat u Kynrad. U Bhavanath bad u Hazra ruh ki la ïoh la ka bhah lajong. Haba ki la tyrwa ha u M, u Vidyasagar u la ong: “O, phi ruh phi long kum shi ïing shi sem. Ngim dei ban khuslai ei ei ïa u. ” Da kaba kdew ïa u nongbud u ba dang i samla. U Kynrad u la ong ïa u Vidyasagar. “U long u khynnah samla uba bha bad uba shemphang naduh dohnud. U ïa syrïem kum ka wah Phalgu. Ïa ka sla um la tap da u shyiap hynrei lada phi tih khyndiat phin shem ba ka um ka tuid na shapoh. ”
Hadien ba u la bam khyndiat na ki jingbam thiang, u Kynrad, da kaba phuh samrkhie u la sdang ban kren ïa u Vidyasagar. Ha kata ka por ka kamra ka la dap da ki briew, don katto katne kiba shu ïeng bad kiwei pat ki la shong.
Kynrad: “Ah! Ha kaba khatduh, mynta ka sngi, nga la wan poi ha ka duriaw. Haduh kane ka sngi ba mynta nga la ïohi tang ïa ki nur-um, ki ñiur-ñiur, ne ki kynja wahrit, lah ban ong. Hynrei mynta ka sngi nga don markhmat jong ka ‘sagar’ ne ka duriaw hi baroh kawei. ” (baroh ki ïarkhie).
Vidyasagar (phuh samrkhie): Nangta, sngewbha rah khyndiat ka um mluh sha ïing. ” (Ïarkhie).
U Kynrad: “O, em! Balei da ka um mluh? Phim dei ka um duriaw jong ka jingbieit. Phi long ka duriaw jong ka vidya, ka jingstad-jingshemphang. Phi long ka duriaw jong ka dud ba rben (Baroh ïarkhie).
U Vidyasagar – “Ñiuma, phi lah ban ong ha kata ka rukom. ”
U pundit u la shu sngap khlem kren. U Ramakrishna u la ong, “Ïa ki jingtrei-jingktah jongphi la ai mynsiem da ka sattva[2]. Watla ki kam ki jam jong phi ki long Rajasic[3] hynrei ki long pat ki ba la shah khring ha ka Sattva. Ka jingsngewlem ka kyrsoi na ka Sattva. Watla ka jingtreikam na ka bynta ka jingpynbha ïa kiwei da ka rajas[4], pynban kane ka rajas ka don ïa ki sattva naduh ka tynrai jong ka bad kam don jingma-jingmynsaw ei ei. U Suka bad kiwei pat ki riewkhuid ki kyrsoi da ka jingieid bad jingsngewlem na ki jingmut-jingpyrkhat jong ki ban ai ïa ki para briew ïa ki jinghikai niam, ban hikai ïa ki shaphang u Blei. Phi ïasam lem ïa ka jingbam bad ka jingnang-jingtip. Kata ruh ka long kaba bha. Lada ïa kum kine ki rukom jingtreikam la leh da ka mynsiem len lade kan ïalam sha u Blei. Hynrei bun ki briew ki trei tang ban ïoh ka nam ka burom ne ban kiew kyrdan. Kim aitilut ha ki jingtreikam jong ki. Nalor kata, phi long uba Siddha[5], uba jai jai bad uba la ih bha ha ka jingmut-jingpyrkhat,
U Vidyasagar: “Kumno ka long kumta, babu? ”
U Kynrad (da kaba rkhie): “Haba ïa ki phan bad kiwei ki jait jhur la shet ih bha, ki jem bad ki shngiam. Bad phi don ïa kata ka jinglong ba jai jai. Phi long uba don ïa ka jingsngewlem kaba palat liam (u la pynrkhie).
U Vidyasagar (da kaba rkhie): “Hynrei lada phon pat ïa u kynja dai iong u kylla eh noh pynban.”
U Kynrad: Hynrei phim dei pat uba na kata ka kyrdan. Ki pundit kiba shu tynneng ki long thik kum ki soh ba don jingpang kiba tyrkhong bad ki bym ih shuh. Kum uta u jait soh um don jingshngiam kum u soh ba dang jyrngam ne ka jingbang kum u soh uba la ih. Ki pukni ki her shajrong ka suiñbneng, hynrei ki khmat jong ki peit kliaw hangno ki don ki doh-pyut ha khyndew. Ki la shah teh mraw ha ka jingbieit jong ka pyrthei. Ka jingsngewlem, ka jingieid ïa u Blei bad ka jingkyntait ïa ki jingkwah pyrthei ki long ka burom jong ka jingnang jingtip bashisha.
U Vidyasagar u la shah shkor ïa kine ki kyntien ha ka jingjar jar. Kiwei ruh kumjuh, ki la ang lyngngoh ïa u Kynrad bad ki da sngap pynleit jingmut ïa man la ki kyntien ba u kren.
U Vidyasagar u long ba tyngkan ban ai ka jinghikai -niam sha kiwei. U la dep pule ïa ka jingstad ha ka pyrkhat pyrdaiñ ïa ki jinghikai ka niam Hindu. Shisien, haba u M u la kylli ïa u ïa ka jingsngew jong u shaphang jong ka, u Vidyasagar u la ong, “Nga tharai ki riewstad pyrkhat niam ki la bakla ban batai pynshai ïa kaei kaba ki la don ha ka jingmut jingpyrkhat jong ki.” Hynrei ha ka jingim ba man ka sngi jong u, u la bud thik-pa-thik ïa baroh ki jingleh-niam kyntang jong ka niam Hindu bad u da teh ïa u ’sai-kyntang kumba leh ki Brahmin. U la pynshai shisien kumne. “Ka long ka bym lah da shisha ban tip shaphang jong U. Te, kaei pat ka kamram ba ngi dei ban leh? Nga sngew ba ngi dei ban im ha kaba kiwei kin bud ïa ki nuksa jong ngi, kumta kane ka pyrthei ba ngi shong ngi im kan jin da long ka bneng. Te man-uwei-pa-uwei u dei ban pyrshang ban leh ki kam ba bha ha ka pyrthei.”
Ka jingpyni-nia u Ramakrishna mynta ka la kylla long shaphang ka jingnang-jingtip jong u Brahman[6].
U Kynrad: “U Brahman u long palat liam ha ka jingstad blei bad bymtip blei, ka jingshemphang bad ka jingsahbieit. Ka long palat ïa ka bor pyrkhat Maya[7], ka jingpynthame ïa kine ki ar jinglong.
“Ka pyrthei ka kynthup lang ïa ki jingpynthame ïa kine ki ar jinglong jong ka jingshemphang bad ka jingbieit. Ka kynthup ïa ka jingshemphang bad ka jingpynleit jingmut, bad ruh ka jingshahteh ha ‘ka kynthei bad ka ksiar’. Ka jinglong-hok bad ka jingbymhok, kaba bha bad kaba sniew. Hynrei u Brahman um shah teh ha kine. Ka jingbha bad ka jingsniew ka thew ïa ka jingmut ïa ka jiva, ka mynsiem ba shimet, kumba dei ban long ha ka jinglong-hok bad ka jingbymhok, hynrei U Brahman um shah ktah ei ei ha kine.
“U briew u lah ban pule ïa ka kotniam Bhagavata[8] da kaba thang da i sharak rit, bad uwei pat u lah ban shna ïa ki pisa thok da kaba pule da kajuh ka sharak rit, hynrei ka sharak kam don jingthut ei ei. Ka sngi ka ai jingshai kumjuh ïa uba leh kam sniew bad ïa uba leh kam hok”
“Phi lah ban kylli, ‘Te, kumno uwei u lah ban batai ïa ka jingjynjar, ka pop ka sang bad ka jingbymsuk? Ka jubab ka long ba kine ki ïadei tang bad ka Jiva[9]. U Brahman um shah ktah ei ei da ki. Don ka bih ha u bseiñ, kiwei ki lah ban ïap lada shah puh ha u, u bseiñ pat um shah ktah ha ka bih.
“U Brahman u long uba kumno ym lah ban batai. Baroh kiei kiei ha ka pyrthei – ki Veda, ki Purana, ki Tantra, ki hynriew tylli ki jingstad tynrai ha ka pyrkhat pyrdaiñ- la pyntngit, kum ka jingbam ba la jliah da u thylliej, naba ki la dep pule ne pynkynnoh da u thylliej. Tang kawei ka bym shym la pyntngit ha kane ka rukom, bad kata ka long ïa u Brahman. Ym don thylliej ba lah ban batai uei u Brahman[10]. ”
U Vidyasagar (ha ki paralok): “Oh! Kata te ka jubab kaba da sngew shongnia katta katta. Nga la ïoh jinghikai bathymmai mynta ka sngi.”
U Kynrad: “Uwei u briew u la don arngut ki khun shynrang. U kpa u la phah ïa ki sha u nonghikai ban wad jingtip bad jingshemphang shaphang ka jingstad jong U Brahman. Hadien khyndiat snem ki la wanphai na ïing jong u nonghikai bad ki la nguh ha khmat la u jong u kpa. Da kaba kwah tip haduh katno ki la ngam ha ka jingtip bad jingshemphang jong ki shaphang u Brahman, u la kylli nyngkong ïa uba la kham heh napdeng kita arngut. “Ko khun jong nga”, u la ong, “Phi la pule lut ïa ki jingthoh ba khuid. Mynta, ïathuh ïa nga, kaei ka jinglong jong u Brahman?” U khynnah u la sdang ban batai ïa ka jinglong u Brahman da kaba pule lyndet ïa ki jingthoh bapher na ki kotniam veda. U kpa um shym la ong ei ei. Nangta, u la kylli sa ïa u khun ba kham rit ka juh hi ka jingkylli. Hynrei uta u khynnah u la shu sngap jar jar bad u la ïeng pyndem ñiuhmat. Ym shym la mih shikyntien ruh na ka shyntur jong u. U kpa u la sngewbha bad u la ong ha u. “Ko khun jong nga, phi la lah ban sngewthuh katto katne shaphang u Brahman. U long U ei ym lah ban batai da ki kyntien.”
“Ki briew bunsien ki pyrkhat ba ki la lah ban sngewthuh pura shaphang u Brahman. Shisien iwei i dkhiew i la leit shaba don shikynton ka shini. Tang shi symboh shini ka la pyndap ïa ka kpoh jong i. Da kaba shim sa shisymboh ha la shyntur i la sdang ban leit sha ïing. Ha lynti ïaid i la pyrkhat, “Ha kawei pat ka por ngan rah lut baroh shikynton sha la ïing.” Kata ka dei ka rukom pyrkhat ki riewjyndong jingmut. Kim lah sngewthuh ba u Brahman u long halor ïa ki kyntien bad jingpyrkhat. Lada u briew u la long uba khraw, katno katno ruh, katno eh un tip shaphang u Brahman? U Sukadeva bad ki riewblei ki ba kum ma u ki lah ban long kum ki dkhiew ki baheh tangba ki ruh ki lah ban rong tang kumba phra ne shiphew symboh ka shini!
Kumba la ong ha ka kotniam Veda bad ka kotniam Purana, phi tip ki ïa long kumno? Tharai, uwei u briew u la ïohi ïa ka duriaw, bad don mano-re-mano ba kylli ïa u, ‘Ñiuma, ka duriaw kalong ka ba kumno?’ U briew ba nyngkong u ang la ka shyntur kat lah- kat-ïai: u ong, ‘Wow kaba phylla shisha! Haduh katno ka jingishyrkhei ki dew bad ka jingkyrhuh!’ Ka jingbatai ïa u Brahman ha ka kotniam ba kyntang ka long hi kumta. La ong ha ka kotniam veda ba U Brahman u long ha ka jinglong ba dap pura da ka jingsuk bad jingkmen ka dei ka Satchidananda[11].
“U Suka bad kiwei pat ki riewblei ki la ïeng harud kane ka duriaw bah jong u Brahman bad ki la ïohi bad ktah ïa ka um. Kat kum ka jingtip ba ïoh na kawei ka rukom pyrkhat pyrdaiñ kim shym la ngam hapoh jong ka. Kito kiba leh kumta, kim lah ban wan phai pat sha kane ka pyrthei.”
“Ha ka Samadhi uwei u lah ban ïoh ïa ka jingtip jingshemphang shaphang u Brahman– uwei u lah ban ïoh jingshai shaphang U Brahman. Ha kaba kum kata ka kyrdan jinglong, ki jingïatainia ki jah lut baroh bad u briew um lait ban kren ne pynmih sur ei ei. Um don bor ban batai pynshai ïa ka jinglong U Brahman.”
“Shisien iwei i khunbynriew ba la shna da ka mluh i la leit ban thew ïa ka jingjylliew jong ka duriaw (baroh ki ïarkhie), I la kwah ban ïathuh ïa kiwei haduh katno ka um ka jylliew. Hynrei, im shym la lah da lei lei ban leh ïa kane, naba tang mar ïa ngam hapoh um i la kylla um lang. Mynta mano pat ban ai jingtip katno ka jingjylliew ka duriaw? ”
(Yn dang bteng…)
[1] Ka kynthei riewspah, ka nongshem ïa ka ïingmane ka Blei Kali ha Dakshineswar.
[2] Ka lynti jong ka jingia-pynbiang la ne ka jingstad jingshemphang. Peit ïa ka guna.
[3] Kaba pyniasoh ïa kaei kaei ne kaba pynioh, ïa ka rajas.
[4] Ka lynti jong ka rukom trei jingtrei ne ka jing-bymshongthait. Peit ïa ka guna.
[5] (Lit. , kaba janai ne kaba la shet) Kaba ïadei ha baroh ar ha u mynsiem ba la janai bad kaei kaei kaba la shet ih bha.
[6] Uba donbor tam; u Jingshisha Ba hakhliehtam ka rukom pyrkhat pyrdaiñ jong ka Vedanta.
[7] Ka jingbieit kaba kah dum ïa ka jingïohi-paw ïa u Blei; ka Jingpynthame bah , ba uwei u paw kum shibun, Uba donbor tam uba don ka jingïadei ; la pyndonkam ruh ïa ka ban pynshai ïa ka jingshahteh ha ka pyrthei.
[8] Ka kot bakyntang jong ki Hindu, khamtam jong ki Vaishnavas, kaba iadei bad ka jingim jong u Krishna.
[9] Uba la pynkupdur ïa ka jinglong mynsiem, u jingthaw ba-im, u riew paidbah. fras
[10] Uba donbor tam; u Jingshisha Ba-hakhliehtam jong ka rukom pyrkhat ka Vedanta.
[11] (Lit. , Baiai neh-u Jingtip- u Jingkyrkhu Uba donbor tam) ka kyrteng jong u Brahman, u Jingshisha Bakhatduh.
